Fender Telecaster – gitara, która odmieniła muzykę rozrywkową.

Fender Telecaster to gitara legenda, która zachwyca swoim czystym brzmieniem i charakterystycznym “twangiem”. Na dzień dzisiejszy może wydawać się toporna i nie przystająca do dzisiejszych high gainowych czasów, ale była rewolucją w momencie premiery w 1951 roku (niektórzy przyjmują rok 1950, gdyż wtedy do dystrybucji trafił “starszy brat” Telecastera czyli model Broadcaster z jednym przetwornikiem). Przyjrzyjmy się poniżej pokrótce gitarze, która wprowadziła nowe ikoniczne brzmienie na salony!

Leo Fender i jego pomysł na gitarę przyszłości

Pomijając trochę historię wczesnych modeli Broadcastera (przemianowanego później na nazwę Esquire przez podobieństwo do nazw perkusji Broadkaster konkurencyjnej firmy Gretsch. W ramach ciekawostki warto wiedzieć, iż Fender w 2002 roku nawiązał bliską współpracę biznesową z działem gitarowym firmy Gretsch) skupmy się już na konstrukcji Telecastera – Leo wraz ze swoim zespołem (który produkował głównie solidne i przystępne dla kieszeni wzmacniacze gitarowe) do swojego innowacyjnego projektu wykorzystali części, których używali również do tworzenia gitar hawajskich, takich jak legendarna już “popielniczka”, czyli pokrywa zasłaniająca przetwornik przy mostku czy chromowane pokrętła. 

Twórca Telecastera patrząc na zmieniające się trendy i powolne odchodzenie od Big Bandów na rzecz mniejszych zespołów, postawił na pomysł stworzenia gitary nie high endowej, a tańszej, praktycznej, łatwej w graniu oraz serwisie. Gitara upadła, a gryf pękł? Nie ma problemu – wystarczy go odkręcić i przykręcić drugi. 

Telecaster na samym początku został przyjęty dość chłodno przez gitarowych purystów. Zaczęto go nazywać “wiosłem” albo “łopatą do śniegu”, ale nie trwało to długo – ludzie szybko poznali potencjał Telecastera.

Konstrukcja Fendera Telecastera i jego ewolucja

Pierwsze egzemplarze, wbrew powszechnej opinii, różniły się od tego co dziś możemy kupić w sklepie pod nazwą Telecaster – zwłaszcza jeżeli chodzi o elektronikę i jej połączenie.

W pierwszym roku produkcji gitara ta nie posiadała pokrętła odpowiedzialnego za regulację tonu. Drugie pokrętło miało za to inną ciekawą funkcję – przy pierwszej pozycji przełącznika przetworników (licząc od mostka) działały oba przetworniki – ten przy gryfie, jak i ten przy mostku, a pokrętło służyło do regulacji udziału przetwornika gryfowego w mixie. Przy pozycji środkowej przełącznika działał tylko przetwornik przy gryfie (bez możliwości kontroli tonu), a przy trzeciej pozycji przełącznika działał również wyłącznie przetwornik gryfowy, ale sygnał szedł przez kondensator ścinający wysokie tony, co dawało bardziej basowe brzmienie.

Od 1952 do 1967 roku zmodyfikowano schemat podłączenia – drugie pokrętło zaczęło służyć do regulacji tonu. Przełącznik w pierwszej pozycji uruchamiał przetwornik mostkowy, druga pozycja to przetwornik gryfowy, a trzecia pozycja to przetwornik gryfowy + kondensator (w tym ustawieniu kontrola tonu była nieaktywna). Głodni nowych brzmień gitarzyści odkryli, że ustawiając delikatnie przełącznik pomiędzy pierwszą a drugą pozycją, mogą uzyskać połączenie dwóch przetworników.

Pod koniec 1967 roku zmieniono schemat na ten znany po dzień dzisiejszy – pozbyto się dodatkowego kondensatora. W pierwszej pozycji odpalany jest przetwornik mostkowy wraz z kontrolą tonu, w pozycji środkowej działają oba przetworniki z kontrolą tonu, a w pozycji trzeciej brzmi wyłącznie przetwornik najbliżej gryfu wraz z kontrolą tonu.

Ciekawym rozwinięciem modelu Telecaster był model Fender Deluxe Nashville Telecaster, którego historia zaczęła się pod koniec lat 90. Model ten był niejako hybrydą Telecastera oraz Stratocastera. W skrócie jest to Telecaster, ale wyposażony dodatkowo w środkowy przetwornik typu Single Coil oraz pięcio pozycyjny przełącznik przetworników, działający tak samo jak w Stratocasterze, dający większą możliwość kreowania brzmienia. 

Dostępny był również model Fender Nashville B-Bender Telecaster. Sprytne urządzenie B-bender ujrzało światło dziennie w 1967 roku. W 1968 licencję posiadał Fender, ale nie podjął się masowej produkcji aż do lat 90. B-bender składa się z układu bloczków i dźwigni ukrytych w korpusie Telecastera, do których przyczepiona przez korpus jest struna B. Za pomocą ruchu gryfu w dół, poruszając jednocześnie dźwignią w zaczepie paska, struna B była rozciągania aż do uzyskania dźwięku o cały ton wyższego. Symuluje to brzmienie gitary hawajskiej i jest stosowane głównie w muzyce Country.

Przetestuj sam czy Telecaster to gitara dla Ciebie!

Przez ponad 70 lat od daty swojej premiery ta gitara elektryczna otrzymywała wiele wersji podążając za trendami. Wymienione wyżej to jedynie wierzchołek góry lodowej, bo wystarczy wspomnieć jeszcze o modelach wyposażonych w przetworniki typu Humbucker (np. Fender Jim Root Telecaster) czy nawet wersje barytonowe. Do tej pory ta gitara rozbrzmiewa na światowych scenach w przeróżnych stylach muzycznych. Chociaż dziś często kojarzona jest głównie z muzyką Country to Keith Richards (The Rolling Stones), na pewno do gitarzystów Country się nie zalicza 🙂 . Telecaster jako legenda oczywiście doczekał się mnóstwa kopii robionych przez inne firmy. Jedną z najpopularniejszych bo “oficjalną kopią” jest model Squier Telecaster Classic Vibe, ale rękawicę podjęły również takie firmy jak Sire, Ibanez, Vintage, Charvel czy Harley Benton.

Naszym zdaniem każdy gitarzysta powinien mieć chociaż raz w życiu do czynienia z tym legendarnym modelem, a doskonałym sposobem na to jest wypożyczenie telecastera w naszej wypożyczalni gitar elektrycznych Słomiany Zapał.